Czwartek, 26 kwietnia 2024 r. imieniny: Marii, Marzeny, Ryszarda | Piątek III tygodnia okresu wielkanocnego

Slideshow

Slideshow 13 marca 2012 09:02 wyświetleń: 4998

Kościół filialny - Dargomyśl

Architektura

Kościół usytuowano pośrodku rozległego, owalnicowego nawsia, na wydzielonej kamiennym murem parceli. Otrzymał prostą salową formę o planie prostokąta z dobudowaną od północy zakrystią. Zgodnie z obowiązującym wówczas kanonem świątynię orientowano. Do wnętrza wiodły dwa uskokowe portale; zachodni i południowy. Okna otrzymały ostrołukowy wykrój i wąskie rozglifione obustronnie ościeża. 

Pod koniec XIX wieku kościół rozbudowano w kierunku zachodnim o dwie osie okienne i wieżę. Dobudowano też kruchty po stronie południowej korpusu nawowego oraz wieży. Partie te, w tym portal zachodni, wzniesiono z kwadr granitowych pozyskanych ze ściany zachodniej pierwotnego założenia.  

Wszystkie ściany posadowione na kamiennym fundamencie wzniesiono z dokładnie obrobionych kwadr granitowych łączonych zaprawą wapienną. Dobrze widoczny jest prosty gzyms cokołowy zachodzący na ościeża portali. W cegle wymurowano górną partię wieży zachodniej oraz wtórnie szczyt wschodni i szczyt zakrystii. Wnętrze przykryto stropem belkowym. Całość nakryto dachem dwuspadowym krytym obecnie ceramiczną dachówką zakładkową.

Z pośród dwóch portali wejściowych zachował się jedynie południowy. Wymurowano go z dokładnie obrobionych kwadr i klińców granitowych. Trójuskokowe ościeże zamknięto delikatnym ostrołukiem z elementem zwornikowym. Krawędź zewnętrznego ościeża ozdobiona została wklęsłym holkielem z dobrze widocznymi guzami. W okresie XIX wiecznej rozbudowy kościoła ościeże zewnętrzne podwyższono nadając mu formę ostrołukowej blendy z oknem usytuowanym ponad portalem o identycznym wykroju. Zamykająca ją archiwolta pochodzi z zewnętrznego ościeża pierwotnego portalu. Obecnie portal ten pozostaje zamurowany.  

Drugi portal znajdował się w ścianie zachodniej i stanowił główne wejście do świątyni. Analogicznie do południowego, wymurowany był z klińców i kwadr granitowych i posiadał szerokie uskokowe ościeże, zamknięte delikatnym ostrołukiem z elementem zwornikowym. Podczas XIX wiecznej rozbudowy kościoła został usunięty wraz z całą ścianą zachodnią. Jego elementy wykorzystano wtórnie do wzniesienia obecnego wejścia portalowego. Usytuowano je centralnie na osi kościoła. Trójuskokowe ościeże ujęte zostało neogotycką wimpergą zwieńczoną kamiennym krzyżem greckim. U nasady archiwolty wprowadzono dodatkowy łuk odcinkowy a przestrzeń ponad nim zamurowano. Uzyskano w ten sposób formę tympanonu. Wejście zamykają masywne wrota dwuskrzydłowe z dekoracyjnym okuciem.   

Dziewiętnastowieczna przebudowa wprowadziła zmiany w formie i rozmieszczeniu otworów okiennych. Pierwotne zachowały się jedynie w ścianie wschodniej, częściowo południowej oraz w ścianach zakrystii. Pozsiadają wąskie, obustronnie rozglifione ościeże, wykonane z kwadr i klińców granitowych, zamknięte ostrołukiem i skośnym parapetem.. Charakterystyczny dla architektury średniowiecza jest piramidalny układ okien wschodnich. Zachowało się w nich oryginalne XIX wieczne oszklenie witrażowe.  W szczycie wschodnim, znajdują się trzy niewielkie otwory okienne zamknięte łukiem odcinkowym, doświetlające poddasze. W dwóch oknach ściany północnej znacznie rozbudowano ościeże zamykając je łukiem odcinkowym i skośnym parapetem. W dobudowanej części zachodniej kościoła wykonano pary zespołów okiennych. Dolne okulusy, o lekko rozglifionych ościeżach, doświetlają przestrzeń pod emporą, górne o ostrołukowym wykroju i szerokim ościeżu, doświetlają przestrzeń ponad emporą. Wszystkie okna za wyjątkiem wschodnich posiadają proste, geometryczne oszklenie witrażowe.  

Wieża zachodnia otrzymała plan zbliżony do kwadratu. W dolnej partii rozbudowana została o przybudówkę południową wymurowaną z kwadr granitowych, w której usytuowano ciąg komunikacyjny prowadzący na wyższe kondygnacje oraz na emporę chórową. Przestrzeń ta kryta jest ceramicznym dachem pulpitowym i posiada zewnętrzne wejście portalowe o prostym, ostrołukowo zamkniętym ościeżu.

Kruchta wieżowa o planie kwadratu zamknięta jest sklepieniem betonowym z okrągłym otworem umożliwiającym wciągnięcie dzwonów. Górne kondygnacje wieży wymurowano z cegły maszynowej i podzielono drewnianymi stropami belkowymi. W pierwszej kondygnacji znajduje się ciąg komunikacyjny prowadzący na poddasze i wyższe partie wieży. W ścianie wschodniej wykonano przejście na emporę chórową w formie szerokiego łuku. W ścianach północnej i zachodniej znajdują się okna w formie okulusów o wewnętrznie rozglifionych ościeżach. Druga kondygnacja mieści w sobie drewnianą konstrukcję, do której podwieszono dzwony. Na kondygnacji trzeciej założono mechanizm zegarowy.

Całość zamknięta jest dachem siodłowym z dwoma ceglanymi szczytami. Wieńczy go ażurowa wieżyczka z ośmioboczną latarnią i stożkowym hełmem krytym blachą miedzianą, zakończona kulą i krzyżem.

Szczególnie ciekawie prezentuje się kamienna zakrystia, jedna z nielicznie zachowanych na Pomorzu Zachodnim. Tradycyjnie wybudowano ją po północnej stronie kościoła w sąsiedztwie części prezbiterialnej i połączono z nią wejściem portalowym o prostym ościeżu zamkniętym łukiem odcinkowym. Wnętrze o planie kwadratu zamknięto kamiennym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Zwornik i żebra wykonano w cegle. W ścianie wschodniej i zachodniej osadzono okna o ostrołukowym wykroju, prostych ościeżach i skośnych parapetach. Od zewnątrz wprawiono metalowe kraty. Całość zamknięto dachem dwuspadowym, poprzecznym do osi kościoła, krytym obecnie dachówką ceramiczną.    

Przybudówka południowa, stylistycznie nawiązująca do zakrystii, powstała podczas XIX wiecznej rozbudowy świątyni. Posiada plan kwadratu. Przestrzeń zamknięta jest drewnianym stropem i dachem dwuspadowym, poprzecznym do osi kościoła. W ścianie południowej znajduje się wejście portalowe o prostym, ostrołukowym ościeżu. Ścianę tę wieńczy szczyt z narożnymi sterczynami. W szczycie wykonano okrągłe okienko wentylacyjne. Okna o prostym, ostrołukowym ościeżu usytuowano w ścianach wschodniej i zachodniej. 

Plac kościelny o regularnym prostokątnym zarysie wydzielony jest kamiennym murem z ceglaną bramą wjazdową od południa. W narożnik północno-zachodni wtopiona została ściana budynku szkoły podstawowej. W sąsiedztwie znajduje się furta zachodnia. Plac kościelny do 1945 roku pełnił funkcję lokalnej nekropolii. Do dziś dnia zachowały się dwa pomniki poświęcone żołnierzom niemieckim oraz płyty nagrobne umieszczane w oryginalnych wnękach w ciągu muru. Zachowało się też kilka pochówków powojennych. Brama południowa posiada formę portalową z szerokim ostrołukiem o uskokowym ościeżu. Wimperga zdobiona jest żabkami i kwiatonem. Zachowały się ażurowe skrzydła bramne wykonane z żelaza.  

Wyposażenie

- Zachodnia empora organowa. Drewniana konstrukcja belkowa wsparta jest na słupach oraz kamiennych wspornikach osadzonych w ścianach. Balustrada w formie ostrołukowej arkady. 
- Organy wybudowane w XIX wieku o prostej neogotyckiej formie prospektu.
- Drewniana ambona usytuowana przy ścianie północnej w sąsiedztwie wejścia do zakrystii. 
- Ławy drewniane z płycinowymi zapleckami.
- Kropielnica ścienna osadzona w wewnętrznym ościeżu portalu południowego, wykonana z jednego głazu narzutowego. Pochodzi prawdopodobnie z pierwszej połowy XIII wieku, z okresu budowy kościoła. Stanowi rzadki element wyposażenia średniowiecznych kościołów.
- Dzwon spiżowy o średnicy 90 cm. z inskrypcją wykonaną w majuskule O + REX + GLORIE + VENIT + CUM + PACE ("O królu chwały przyjdź z pokojem"). Jak dotąd nie ustalono czasu jego wykonania? Przypuszcza się, że pochodzić może z XIII lub XIV wieku.
aktualizowano: 2024-01-20 22:36
Wszystkich rekordów:

projektowanie stron www szczecin, design, strony dla parafii

Parafia rzymskokatolicka pw. Św Stanisława BM

ul. Kościuszki 30, 74-404 CYCHRY, tel. 509 820 598 2024 © Wszelkie Prawa Zastrzeżone